Uraz splotu barkowego

Splot barkowy to duży splot nerwowy utworzony przez połączenie korzeni nerwowych odchodzących od segmentów C6-Th3 rdzenia kręgowego (od 6 szyjnego do 3 piersiowego). Nerwy obwodowe biorące początek w splocie barkowym unerwiają m.in. kończynę piersiową. Urazy splotu barkowego są stosunkowo częste u psów i kotów. Najczęstszą przyczyną są wypadki komunikacyjne.

Uraz splotu barkowego może prowadzić do uszkodzenia wszystkich lub tylko części nerwów i może prowadzić do pojawienia się objawów o różnym nasileniu (w zależności od tego jak jest poważny).

Wyróżnia się 3 klasy uszkodzenia nerwów:

1. Klasa I - neuroapraxia - przemijające zaburzenia funkcji, bez uszkodzenia struktury,

2. Klasa II axonotmesis - uszkodzenie części lub wszystkich włókien nerwowych, osłonka nerwu zachowuje ciągłość, możliwy jest odrost aksonów

3. Klasa III - neurotmesis - całkowita destrukcja nerwu - zarówno włókien nerwowych jak i osłonki, brak regeneracji - aksony odrastają w sposób chaotyczny.

​​

Objawy kliniczne:

• niedowład lub porażenie kończyny unerwianej przez nerwy uszkodzonego splotu nerwowego,

• w zależności od tego, które korzenie nerwowe zostały uszkodzone kończyny może być "niesiona" lub wleczona w trakcie ruchu, w mniej poważnych urazach zwierzę może podpierać się na chorej kończynie (często na grzbietowej powierzchni dłoni lub stopy),

• zaburzenia czucia dotyku, bólu i propriocepcji (położenia kończyny w przestrzeni),

• ból neuropatyczny (prowadzący często do samouszkodzeń - zwierzę uporczywie wylizuje lub wygryza tkanki w obrębie kończyny),

• nieprawidłowe reakcje postawy i stawiania i osłabione lub nieobecne odruchy rdzeniowe w danej kończynie, patologiczny odruch mięśnia podskórnego grzbietu (objawy te stwierdzane są w badaniu neurologicznym)

• zmniejszenie napięcia i zanik mięśni chorej kończyny (może być widoczny już po 5-7 dniach od momentu urazu),

• w urazach splotu ramiennego możliwy jest syndrom Horner'a (zwężenie źrenicy, opadnięcie powieki, wysunięcie trzeciej powieki w oku po tej samej stronie co uszkodzony splot).

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

 

Uraz lewego splotu ramiennego u młodej suczki związany z wypadkiem komunikacyjnym. Lewa niesprawna kończyna oparta jest o podłoże na grzbietowej ("przedniej") powierzchni nadgarstka.

​

Diagnostyka

Diagnoza stawiana jest w oparciu o wynik badania neurologicznego oraz informacje z wywiadu (o wystąpieniu np. wypadku komunikacyjnego, upadku  z wysokości). W niektórych przypadkach wykonywanie jest badanie elektoneurodiagnostyczne (w celu doprecyzowania, które nerwy uległy uszkodzeniu) lub badanie rezonansem magnetycznym w celu wykluczeniu innych przyczyn (jeśli istnieją wątpliwości co do zaistnienia urazu lub jego charakteru).

​

Leczenie

• terapia przeciwbólowa i przeciwzapalna,

• rehabilitacja,

• ochrona niesprawnej kończyny przed urazami mechanicznymi (np. opatrunkiem),

• terapia chirurgiczna - transplantacja nerwów (rzadko wykonywana), transpozycja ścięgna, unieruchomienie stawu nadgarstkowego w pozycji wyprostowanej), amputacja kończyny (w przypadku braku poprawy, pomimo stosowania fizykoterapii, w ciągu 6-12 miesięcy od momentu urazu, wskazaniem do amputacji mogą być również powikłania takie jak poważne autouszkodzenia kończyny).

​​

Rokowanie

Rokowanie jest ostrożne. Brak czucia bólu głębokiego zmniejsza szansę na powrót pacjenta do sprawności. Odrost aksonów (włókien nerwowych) jest powolny (1-4 mm/dzień) dlatego w poważnych urazach poprawa znaczna poprawa może pojawić się po wielu miesiącach intensywnej rehabilitacji. W przypadku całkowitej destrukcji nerwów kończyna pozostaje porażona do końca życia pacjenta.

​

dr n.wet. Diana Stęgierska