Malformacja Chiary'iego i jamistość rdzenia kręgowego u psów i kotów

CZYM JEST MALFORMACJA CHIARI-LIKE I JAMISTOŚ RDZENIA KRĘGOWEGO?

Malformacja Chiari-like jest zaburzeniem rozwojowym charakteryzującym się różnicą w tempie wzrostu mózgu i kości czaszki. Jama czaszki jest zbyt krótka, żeby mogła bez trudu pomieścić relatywnie zbyt duży mózg, co sprawia, że struktury anatomiczne tworzące jego tylną część, czyli pień mózgu i móżdżek, przemieszczają się w kierunku otworu wielkiego. Na skutek tych nieprawidłowości anatomicznych dochodzi do kompresji mózgu i zaburzeń w przepływie płynu mózgowo-rdzeniowego. Malformacja Chiari-like może prowadzić do rozwoju powikłań, takich jak syringomyelia, czyli jamistość rdzenia kręgowego. U zwierząt dotkniętych syringomyelią, w obrębie rdzenia kręgowego tworzą się jamy wypełnione płynem, co skutkuje bólem a w cięższych przypadkach również zaburzeniami chodu (niezbornością ruchową i niedowładami kończyn).

KTÓRE RASY SĄ PREDYSPONOWANE DO ZACHOROWANIA?

Malformacja Chiari-like jest syndromem chorobowym stwierdzanym najczęściej u psów rasy Cavalier King Charles Spaniel i szpic miniaturowy. Inne rasy predysponowane to maltańczyk, Brussels Griffon, Chihuahua, Yorkshire terrier, buldog francuski, Boston terrier, Papillon, mops. Choroba jest diagnozowana dość często również u kotów ras brachycefalicznych, takich jak persy i brytyjczyki.

JAKIE OBJAWY MOGĄ WSKAZYWAĆ NA WYSTĘPOWANIE MALFORMACJI CHIARI-LIKE

I SYRINGOMYELI O MOJEGO PSA LUB KOTA?

Najczęstszym objawem choroby jest ból, który może prowadzić do wokalizacji, niechęci do ruchu, reakcji obronnych w trakcie dotykania i brania na ręce. Dodatkowo wiele psów "drapie powietrze" wokół ciała (to tzw. pseudoświąd), często ociera się głową o różne powierzchnie np. o dywan i wylizuje uporczywie łapy. U wielu psów objawy są najsilniej wyrażone w nocy, gdy są podekscytowane lub gdy jest gorąco lub zimno. Niektóre zwierzęta mają widoczną skoliozę (boczne skrzywienie kręgosłupa). W cięższych przypadkach pojawiają się zaburzenia koordynacji ruchowej i niedowłady kończyn.

U części zwierząt pomimo występowania wady brak objawów klinicznych (sprawiają wrażenie całkowicie zdrowych).

JAKIE INNE CHOROBY MOGĄ POWODOWAĆ PODOBNE OBJAWY JAK MALFORMACJA CHIARI-LIKE I SYRINGOMYELIA?

Ból ze strony rdzenia kręgowego i zaburzenia chodu mogą być wynikiem innych chorób, m.in. dyskopatii, nadwichnięcia szczytowo-obrotowego, zapalenia rdzenia kręgowego i discospondilitis.

W JAKI SPOSÓB MOŻNA ZDIAGNOZOWAĆ MALFORMACJĘ CHIARI-LIKE I SYRINGOMYELIĘ?

Diagnoza jest stawiana zwykle w oparciu o wynik rezonansu magnetycznego. Badanie pozwala na zobrazowanie wady i towarzyszących jej powikłań.

W JAKI SPOSÓB LECZONA JEST CHOROBA?

Leczenie może mieć charakter zachowawczy lub operacyjny. Terapia zachowawcza polega na podawaniu leków przeciwbólowych (m.in. gabapentyny, pregabaliny, niesterydowych leków przeciwzapalnych i przeciwbólowych, amantadyny, CBD), zmniejszających produkcję płynu mózgowo-rdzeniowego i ciśnienie wewnątrzczaszkowe (m.in. furosemidu, tarasemidu, acetazolamidu, prednizonu). Wiele zwierząt dobrze odpowiada na ten rodzaj terapii. Leczenie chirurgiczne polega na dekompresji uciśniętych struktur mózgowia i usprawnieniu przepływu płynu mózgowo-rdzeniowego. W tym celu usuwa się zwykle kości czaszki w jej części tylnej oraz fragment pierwszego kręgu szyjnego. Zabieg prowadzi do poprawy stanu u około 80% pacjentów ale w około 50% przypadków objawy nawracają w ciągu 2 lat od zabiegu. Terapia chirurgiczna stosowana jest w ciężkich przypadkach i u tych zwierząt, które słabo reagują na leczenie farmakologiczne.

JAKIE JEST ROKOWANIE W DŁUŻSZYM OKRESIE CZASU?

Wiele zwierząt pomimo choroby może mieć dobry lub akceptowalny komfort życia, jeżeli zostanie zastosowane odpowiednie leczenie. U nieleczonych pacjentów, z objawową chorobą, dochodzi zwykle do stopniowego pogarszania się stanu zdrowia, na skutek powiększania się jam syringomyelicznych.

CZY MOŻNA W JAKIŚ SPOSÓB ZAPOBIEC RODZENIU SIĘ CHORYCH SZCZENIĄT I KOCIĄT?

W przypadku ras szczególnie dotkniętych chorobą zaleca się, żeby zwierzęta przeznaczone dla celów hodowlanych miały rutynowo wykonywany rezonans magnetyczny głowy w celu wykrycia

i eliminacji z rozrodu osobników dotkniętych wadą w umiarkowanym i dużym stopniu.