Badanie neurologiczne u psów i kotów

Badanie neurologiczne jest zwykle nieodłączną częścią konsultacji neurologicznej. W przypadku gdy wybieramy się z naszym podopiecznym do neurologa po raz pierwszy i nie wiemy czego się spodziewać możemy odczuwać związany z tym lęk . Czy jest on uzasadniony? Czym właściwie jest badanie neurologiczne? Na te i inne pytania postaram się odpowiedzieć w niniejszym artykule.

Cel badania

Badanie neurologiczne pozwala w wielu przypadkach na stwierdzenie czy problem występujący u danego pacjenta ma związek z układem nerwowym. Na przykład zaburzenia poruszania mogą być wynikiem chorobą ortopedycznej (uraz, dysplazja, zwichnięcie rzepki itp.) lub mogą wynikać np ze złego stanu ogólnego (przykładem mogą być np. pacjenci z zaawansowaną chorobą serca, u których osłabienie siły mięśniowej związane z niedotlenieniem może być tak znaczne, że czasami nie są się w stanie chodzić, a nawet stać o własnych siłach).

Badanie neurologiczne pozwala w wielu przypadkach na określenie w jakiej konkretnie części układu nerwowego toczy się choroba. Ma to duże znaczenie jeśli chodzi o wybór metod diagnostycznych - inaczej diagnozuje się choroby nerwów obwodowych, inaczej mózgowia czy rdzenia kręgowego.

Dodatkowo badanie neurologiczne pozwala lekarzowi w sformułowaniu listy ewentualnych przyczyn problemu oraz czasami również na określenie rokowania.

Przygotowanie do badania

Badanie neurologiczne nie wymaga żadnego specjalnego przygotowania. Jedyne o co należy zadbać to to, ażeby zwierzę było zrelaksowane (na ile to oczywiście możliwe w takich warunkach), jako, że zwiększy to wiarygodność wyniku badania.

Przebieg badania

Badanie neurologiczne nie wiąże się z koniecznością uspokojenia czy znieczulenia ogólnego pacjenta.

Badanie przebiega dwuetapowo. Pierwsza część tzw. "hands off" odbywa się bez dotykania pacjenta. Lekarz obserwuje jak zwierzę się zachowuje, jaka jest jego świadomość, czy jest w stanie omijać przedmioty itp. W ten sposób dokonywana jest również ocena postawy ciała i ruchu. Ten etap badania może się odbywać w gabinecie lub na korytarzu, czy nawet na zewnątrz budynku. Jeśli pies jest chodzący lekarz poprosi prawdopodobnie o kilkukrotne przejście się z nim na smyczy spokojnym krokiem. W przypadku kotów warto zabrać ze sobą zabawkę, która może zachęcić je do ruchu po gabinecie (np. laser, czy ulubioną piłeczkę). Druga część badania, czyli "hands on" - "ręce na pacjencie" odbywa się na stole lub w przypadku dużych zwierząt na podłodze gabinetu. Ten etap badania polega na delikatnym dotykaniu różnych części ciała, opukiwaniu młoteczkiem neurologicznym, wykorzystywane jest również źródło światła (specjalna latarka) do oceny odruchów źrenicznych. Badanie jest zwykle przeprowadzane w pozycji stojącej i leżącej. Lekarz często prosi właściciela o pomoc w przytrzymywaniu i uspokajaniu zwierzęcia.

Czy badanie neurologiczne może być bolesne lub niebezpieczne?

Zwykle badania neurologiczne nie wiąże się doznawaniem przez zwierzę bólu. Jeśli lekarz podejrzewa, że jakiś etap może być dla pacjenta nieprzyjemny zwykle pozostawia go na koniec (np. jeśli stan pacjenta sugeruje ból ze strony kręgosłupa szyjnego potwierdzenie tego podejrzenia, czyli omacanie tej okolicy zostanie wykonane w ostatniej kolejności). Badanie jest wykonywane w sposób delikatny i możliwie najmniej stresujący. Jeśli pacjent jest bardzo przestraszony ocena statusu neurologicznego jest utrudniona. Pomimo, że badanie nie jest zwykle nieprzyjemne, niektóre zwierzęta mogą nie lubić tego rodzaju manipulacji np. dotykania łapek i reagować na tego typu zabiegi ze strony lekarza agresją lub lękiem. Jeśli wiemy, że nasz pies może być w takiej sytuacji zagrożeniem dla osoby badającej lub przytrzymującej zabierzmy ze sobą kaganiec. Jeśli z kolei spodziewamy się, że nasze zwierzę będzie bardziej rozluźnione i współpracujące, jeśli nagrodzimy je za spokojne zachowanie, zaopatrzmy się w ulubiony smakołyk. Niektóre zwierzęta wręcz lubią badanie neurologiczne, szczególnie, gdy już są z nim zaznajomione odbierając je jako przyjemne "mizianie".

Przeprowadzenie badania neurologicznego zazwyczaj nie wiąże się z możliwością pogorszenia stanu pacjenta. W pewnych szczególnych sytuacjach, kiedy takie ryzyko istnieje np. u pacjentów po wypadkach komunikacyjnych czy upadkach z wysokości, pełne badanie neurologiczne nie jest wykonywane do momentu wykluczenia poważnych urazów takich jak np. złamania czy zwichnięcia kręgosłupa.

Poniżej znajduje się filmiki obrazujące typowy przebieg badania neurologicznego u psa i kota.

Czy u każdego pacjenta z objawami neurologicznymi konieczne jest takie badanie?

Generalnie każdy pacjent prezentujący objawy ze strony układu nerwowego powinien zostać zbadany. Inaczej informacja na temat stanu zdrowia jest niepełna, ciężko określić rokowanie i ukierunkować diagnostykę. Czasami jednak badanie (lub tylko niektóre jego elementy) nie mogą zostać przeprowadzone. Taką przeszkodą w ocenie układu nerwowego może być znaczna agresja i brak współpracy ze strony zwierzęcia, podanie leków uspokajających i znieczulających, poważne urazy ortopedyczne i narządów wewnętrznych, silna duszność.

Podsumowanie

Badanie neurologiczne nie naraża zwierząt na ryzyko, nie wymaga uspokojenia farmakologicznego i nie wiąże się z jakimś szczególnym dyskomfortem dla pacjenta. Informacje pozyskane w trakcie badania umożliwiają lekarzowi prawidłowe ukierunkowanie diagnostyki, pozwalają na sformułowanie listy ewentualnych przyczyn występujących objawów oraz mają istotne znaczenie w określaniu rokowania

#dyskopatiapies #zespółprzedsionkowypieskot