Miastenia gravis
Miastenia gravis czyli nużliwość mięśni jest dość częstą chorobą obwodowego układu nerwowego u psów i sporadyczną u kotów. Wyróżnia się 2 formy choroby - nabytą (powszechnie występującą) oraz wrodzoną (bardzo rzadką).
Nabyta nużliwości mięśni u psów
Forma nabyta związana jest z zaburzeniem autoimmunologicznym. U chorych zwierząt dochodzi do produkcji przeciwciał swoistych względem nikotynowych receptorów acetylocholinowych występujących w płytkach nerwowo-mięśniowych mięśni szkieletowych. "Zablokowanie" receptorów przez przeciwciała prowadzi do rozwoju zaburzeń transmisji nerwowo-mięśniowej i słabości mięśniowej.
Forma nabyta może wystąpić w każdym wieku. Predysponowane są suki. Choroba występuje najczęściej u takich ras jak golden retriever, labrador retriever, owczarek niemiecki, terrier szkocki, jamnik, akita, pointer niemiecki, chihuahua.
Rozwój nabytej miastenii może być konsekwencją innej choroby, m.in.:
-
procesu nowotworowego (grasiczaka, mięsaka, gruczolakoraka gruczołów okołoodbytowych, chłoniaka)
-
niedoczynności tarczycy i nadnerczy,
-
anemii immunohemolitycznej.
Niektóre antybiotyki mogą powodować lub nasilać objawy nużliwości mięśni:
-
aminoglikozydy,
-
ampicylina,
-
cyprofloksacyna,
-
imipenem.
Objawy
Forma uogólniona (najczęstsza):
-
osłabienie siły mięśniowej - niedowłady (większego stopnia w kończynach miednicznych), nietolerancja wysiłku, pogorszenie jakości ruchu po pewnym czasie trwania wysiłku,
-
przełyk olbrzymi i związane z jego rozwojem objawy takie jak regurgitacje, ślinienie, dyfagia, kaszel, duszność,
-
dysfonia (zmiana barwy głosu),
-
osłabienie odruchu powiekowego.
Forma ogniskowa:
-
osłabienie mięśni twarzy, gardła, przełyku, krtani,
-
przełyk olbrzymi,
-
dysfonia, dysfagia,
-
osłabienie odruchu powiekowego.
O przebiegu ostrym, piorunującym (rzadka):
-
ostry przebieg, szybka progresja objawów,
-
uogólnione zmniejszenie siły mięśniowej, niedowłady czterokończynowe,
-
zaburzenia oddychania,
-
często prowadzi do śmierci.
Diagnostyka
-
badanie surowicy krwi pod kątem obecności przeciwciał swoistych dla receptorów acetylocholinowych,
-
zdjęcie klatki piersiowej (pod kątem występowania przełyku olbrzymiego oraz zachłystowego zapalenia płuc, grasiczaka),
-
elektroneurodiagnostyka,
-
diagnostyka pod kątem choroby będącej czynnikiem inicjującym rozwój miastenii,
-
test z Tensilonem (w Polsce niemożliwy do wykonania - brak Tensilonu w obrocie) .
Leczenie
Elementy terapii:
-
Mestinon (pirydostygmina)
-
Leki immunosupresyjne,
-
Leczenie ukierunkowane na zapobieganie powikłaniom oraz leczenie tych, które już wystąpiły: karmienie w pozycji z uniesionym przodem (jeśli pacjent ma przełyk olbrzymi), antybiotykoterapia, miękkie posłanie, pionizacja, fizykoterapia, sztuczna wentylecja (u pacjentów w ciężkim stanie),
-
Leczenie operacyjne (u pacjentów chorych na nowotwór).
Rokowanie
Ostrożne do złego. źle rokują psy z zachłystowym zapaleniem płuc. U pacjentów bez poważnych powikłań dochodzi nierzadko do spontanicznej remisji choroby po 6-8 miesiącach.
Nabyta nużliwości mięśni u kotów
U kotów choroba jest rzadka. Tłem choroby jest w wielu przypadkach rozwój grasiczaka (guza nowotworowego grasicy). Rozwój miastenii może być również konsekwencją podawania metimazolu (lek stosowany w nadczynności tarczycy). Koty abisyńskie są predysponowane do zachorowania.
Objawy nużliwości są zbliżone do tych obserwowanych u psów, ale u kotów rzadziej występuje przełyk olbrzymi (a co za tym idzie ulewania, kaszel i duszność).
Leczenie podobnie jak u psów oparte jest na mestinonie i glikokortykosteroidach (które są prawdopodobnie bardziej skuteczne u kotów i mogą być stosowane jako jedyna linia leczenia u niektórych osobników tego gatunku).
Rokowanie jest ostrożne.
Wrodzona nużliwości mięśni
Jest chorobą występującą sporadycznie u psów i kotów, wynikającą z wrodzonego defektu w zakresie przekazywania bodźców w synapsach nerwowo-mięśniowych.
Rasy psów predysponowane do zachorowania to:
-
Jack Russell Terrier,
-
Springer Spaniel,
-
Fox Terrier gładkowłosy,
-
Samoyed,
-
Jamnik miniaturowy.
Objawy są widoczne już w 6-8 tygodniu życia. Obserwowane są niedowłady i regurgitacje (przełyk olbrzymi występuje dużo rzadziej niż w formie nabytej).
Diagnostyka
-
W formie wrodzonej brak autoprzeciwciał typowo występujących w formie nabytej.
-
Diagnozę stawia się na podstawie badania elektrodiagnostycznego oraz poprzez wykluczenie innych przyczyn.
Leczenie
W większości przypadków brak skutecznego leczenia. Niektóre psy mogą reagować pozytywnie na Mestinon. U jamników miniaturowych objawy ustępują w wieku około pół roku.
Rokowanie
Jest poważne, choroba ma często charakter postęujący.
dr n.wet. Diana Stęgierska