Pierwotne nowotwory mózgu wywodzą się z tkanki mózgowej, opon, struktur układu komorowego mózgu.

​

Pierwotne guzy mózgu:

• Oponiak (Meningioma)

• Glejak (Glioma)

  • Astrocytoma

  • Oligodendroglioma

• Guz spoltu naczyniówkowego (Choroid plexus tumor)

• Wyściółczak (Ependymoma)

• Pierwotny chłoniak centralnego układu nerwowego

• Neuroblastoma

• Medulloblastoma

• Pierwotny mięsak histiocytarny.

​

Najczęstszym pierwotnym guzem mózgu u psów i kotów jest oponiak.

​

Guzy mózgu diagnozowane są najczęściej w wieku późnym średnim i starszym (ale zdarzają się zachorowania i u młodych zwierząt).

 U psów guzy mózgu najczęściej występują u Golden Retriever'ów (oponiaki) oraz bokserów (glejaki).

​

Guzy mózgu mogą mieć charakter złośliwy lub łagodny, aczkolwiek należy pamiętać, że w przypadku gdy proces nowotworowy pojawia się w mózgowiu może być bardzo niebezpieczny w obu przypadkach.

​

Guzy łagodne z reguły rosną dużo wolniej niż złośliwe, nie przerzutują. a ich kompletne usunięcie chirurgiczne może prowadzić do całkowitego wyleczenia. 

​

Objawy

Objawy kliniczne mają najczęściej charakter powoli narastający, aczkolwiek zdarza się, że stan nagle, gwałtownie się pogarsza (jest to zwykle związane z rozwojem powikłania takiego jak krwawienie czy obrzęk).

​

U psów najczęstszym objawem są ataki padaczki, natomiast u kotów właściciele najczęściej zauważają zmiany zachowania (dodatkowo często występuje zmniejszenie apetytu i utrata masy ciała).

 

W przypadku guzów przodomózgowia oprócz padaczki obserwuje się w wielu przypadkach uporczywe, bezcelowe wędrowanie, utykanie w kątach pomieszczeń, napieranie głową na przedmioty, patrzenie się w punkt, przeczulica, zaburzenia świadomości, ślepota.

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

 

U pacjentów z chorobami przodomózgowia jest tzw. "utykanie" w kątach pomieszczeń. Pies z pierwotnym guzem w prawej półkuli mózgowej.

​

​

W przypadku rozwoju procesu nowotworowego w zakresie pnia mózgu mogą być widoczne niedowłady kończyn, niezborność ruchowa, deficyty nerwów czaszkowych, zaburzenia świadomości, objawy przedsionkowe.

​

Guzy móżdżku prowadzą do rozwoju hipermetrii, ataksji, pojawienia się drżeń nasilających się w ruchu, objawów przedsionkowych.

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

 

​

​

Ekstremalne przechylenie głowy (skręt w osi) wynikający z rozwoju zespołu przedsionkowego u psa z pierwotnym guzem móżdżku.

​

​

Diagnostyka

U pacjentów z objawami neurologicznymi ze strony mózgowia i podejrzeniem nowotworu przed badaniem głowy wykonuje się badanie krwi (w poszukiwaniu ewentualnych przyczyn metabolicznych oraz kwalifikacji do znieczulenia) oraz bada się klatkę piersiową i jamę brzuszną (RTG + USG, lub TK) w poszukiwaniu ewentualnego nowotworu poza mózgowiem oraz ocenia w kierunku innych stanów patologicznych (np. zapalenia płuc).

Guzy mózgu są diagnozowane z wykorzystaniem zaawansowanych metod obrazowania, takich jak badanie tomografem komputerowym lub rezonansem. Określenie typu nowotworu w sposób pewny wymaga zwykle badania wycinka guza.

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

Guz przodomózgowia widoczny na skanie CT głowy, wzmacniający się po podaniu kontrastu (jasny obszar na tle ciemniejszej tkanki mózgowej, oznaczony strzałką). Dzięki uprzejmości dr Anny Łojszczyk.

​

W pewnych przypadkach bada się również płyn mózgowo-rdzeniowych (np. wówczas gdy nie ma trudno określić czy zmiany wykryte w mózgowiu mają charakter zapalny czy nowotworowy). W rzadkich przypadkach w płynie mózgowo-rdzeniowym można stwierdzić obecność komórek nowotworowych.

 

Terapia

Guzy mózgu mogą być leczone chirurgicznie, chemioterapią lub radioterapią (czasami metody te łączy się ze sobą).

W niektórych przypadkach możliwe jest wyłącznie leczenie paliatywne.

​

Leczenie chirurgiczne

Leczenie operacyjne jest możliwe tylko u tych pacjentów, u których jest łatwy dostę do guza. najczęściej usuwa się chirurgicznie oponiaki.

​

Chemioterapia

Ma zastosowanie w przypadku chłoniaków, oponiaków i glejaków. Tylko niektóre leki przeciwnowotworowe (np. cytarabina, hydroksymocznik, lomustyna) przenikają przez barierę krew-mózg co nieco ogranicza możliwości leczenia guzów mózgu tą metodą.

Chemioterapia może być stosowana w monoterapii lub w połączeniu z chirurgią i radioterapią.

​

Radioterapia

Naświetlania guza promieniowaniem jonizującym.

Radioterapia może być uzupłenieniem chirurgii lub też główną metoda leczenia w przypadku guzów nieoperacyjnych.

​

Leczenie paliatywne

Ukierunkowane na obniżanie ciśnienia wewntrzczaszkowego, zmniejszanie strefy obrzęku wokół guza, łagodzenie objawów i poprawę stanu ogólnego. Stosuje się glikokortykosteroidy, mannitol, leczenie wspierające.

W przypadku wystąpienia ataków padaczki gromną rolę odgrywa leczenie przeciwdrgawkowe.

​

Rokowanie

Ostrożne do złego (w zależności od typu guza, jego umiejscowienia i operacyjności).

​

autor: dr n.wet. Diana Stęgierska