Padaczka 

ATAK PADACZKI

Przejściowe (epizodyczne) objawy neurologiczne o charakterze motorycznym, behawioralnym lub autonomicznym, spowodowane nieprawidłową, nadmierną lub synchroniczną aktywnością neuronów kory mózgu (czyli tzw. wyładowaniami padaczkowymi). ​

​

RODZAJE ATAKÓW PADACZKI

• Uogólnione - charakteryzujące się całkowitą utratą świadomości ze względu na to, że nieprawidłowa aktywność elektryczna występuje jednocześnie w obu półkulach, zwierzę upada, często widoczne są drgawki i wzrost napięcia mięśniowego. Mogą pojawić się objawy autonomiczne takie jak nadmierne ślinienie, bezwiedne oddanie moczu i kału, wymioty. Wyróżnia się następujące formy ataku uogólnionego:

  • Toniczno-kloniczny 

  • Toniczny

  • Kloniczny

  • Atoniczny 

  • Miokloniczne 

  • Typu "absence"​

• Częściowe - nieprawidłowa czynność elektryczna pojawia się tylko w pewnym obszarze. Ataki częściowe mogą mieć charakter motoryczny (drgania twarzy, nagłe, szarpiące ruchy głowy, rytmiczne mruganie, szarpnięcia kończyn) autonomiczny ( objawy parasympatyczne i trzewne - rozszerzenie źrenic, ślinotok, wymioty, oddanie moczu i kału)  lub behawioralny (zmiana zachowania, lękliwość, pobudzenie, poszukiwanie kontaktu z właścicielem. Klasyfikacja ataków ogniskowych:

  • Proste - przebiegające bez zaburzeń świadomości

  • Złożone - przebiegające z zaburzeniami świadomości

• ​Częściowe z wtórnym uogólnieniem - początkowo nieprawidłowa czynność elektryczna obserwowana jest tylko w pewnym obszarze mózgu, następnie obejmuje całą korę mózgu

​

STANY NAGŁE

• Ataki gromadne - 2 lub więcej ataków padaczki w ciągu 24 godzin

• Stan padaczkowy - atak trwający powyżej 5 minut

​

FAZY ATAKU PADACZKI

1. Prodromalna - trwa kilka godzin - kilka dni, u niektórych zwierząt można w tym czasie zauważyć zmiany zachowania i aktywności takie jak pobudzenie lub apatia, wędrowanie, wokalizacja, chowanie się,

2. Aura - w tej fazie pojawia się nieprawidłowa aktywność elektryczna w mózgu, trwa kilka sekund do kilku minut, zwierzę jest zwykle pobudzone, może szukać kontaktu z właścicielem lub wokalizować

3. Ictus (czyt. iktus) - faza główna ataku, w trakcie której pojawiają się objawy charakterystyczne dla ataku 

4. Ponapadowa - w tej fazie aktywność elektryczna w mózgu wradza do normy, ale u pacjenta wciąż są widoczne objawy związane z przebytym atakiem, będące konsekwencją zaburzeń w funkcjonowaniu mózgu. Może być widoczna dezorientacja, pobudzenie lub nadmierne uspokojenie, zaburzenia równowagi i koordynacji, spaczone łaknienie, przemijająca ślepota i wiele innych objawów. Faza ponapadowa może trwać minuty do nawet do kilku dni.

​​

PADACZKA

Padaczka to choroba mózgu charakteryzująca się występowaniem trwałej predyspozycji do występowania ataków padaczki.  Podstawą do rozpoznania choroby jest wystąpienie u psa lub kota conajmniej 2 niesprowokowanych ataków padaczki w odstępie > 24 godzin. 

Sprowokowany (reaktywny) atak padaczki, to taki, który jest naturalną odpowiedzią mózgu na przemijające, odwracalne zaburzenia funkcji o charakterze metabolicznym lub toksycznym. Jeśli choroba podstawa ustępuje (będąca tłem zaburzeń w funkcjonowaniu przodomózgowia), ataki ustępują wraz z nią.

​

KLASYFIKACJA PADACZEK UWZGLĘDNIAJĄCA ETIOLOGIĘ

• Pierwotna - o charakterze genetycznym - potwierdzonym (w niewielu przypadkach jest to możliwe) lub domniemanym

• Metaboliczna (wtórna) - jest konsekwencją zaburzeń w funkcjonowaniu mózgu, wtórnych do procesu chorobowego, która toczy się poza układem nerwowym np. choroby wątroby, nerek, serca, tarczycy

• Strukturalna (wtórna) - ataki padaczki są konsekwencją choroby strukturalnej mózgowia o charakterze naczyniowym, zapalnym, infekcyjnym, urazowym, rozwojowym, nowotworowym lub degeneracyjnym. Postawienie rozpoznania wymaga potwierdzenia występowania choroby wewnątrzczaszkowej badaniami obrazowymi, badaniem PMR, poprzez biopsje lub badanie pośmiertne. W niektórych przypadkach podstawą rozpoznania może być test genetyczny. Choroba Lafory (progresywna padaczka miokloniczna) uważana jest za rodzaj padaczki strukturalnej. Defekt genetyczny prowadzi do rozwoju choroby spichrzeniowej, a ta do zmian strukturalnych w obrębie mózgu będących przyczyną pojawienia się objawów neurologicznych.

• Nieznanego tła (kryptogenna) - ma najprawdopodobniej charakter wtórny, ale dostępnymi na chwilę obecną metodami diagnostycznymi nie udało się zdiagnozować choroby będącej tłem. Tę formę padaczki rozpoznaje się najczęściej u pacjentów nie spełniających w momencie pojawienia się pierwszych ataków kryterium wieku dla rozpoznania padaczki genetycznej lub młodych ale prezentujących oprócz padaczki, w okresie pomiędzy atakami, dodatkowe objawy neurologiczne.

​

Częstość zachorowań na padaczkę w ogólnej populacji psów wynosi około 0,6-0,75%. U ras predysponowanych do padaczki pierwotnej zapadalność na tę chorobę jest o wiele wyższa. Choruje około 3% psów rasy Labrador retriever i 10% owczarków belgijskich.

​

DIAGNOSTYKA 

Diagnostyka ma na celu ustalenie czy występujące u pacjenta objawy maj związek z padaczką oraz jakie jest to choroby. U każdego zwierzęcia z podejrzeniem padaczki konieczne jest przeprowadzenie badania klinicznego i neurologicznego oraz badanie krwi i moczu.​ Dodatkowo w wielu przypadkach wykonuje się badania obrazowe, takie jak rezonans magnetyczny lub tomografia komputerowa głowy jak również RTG klatki piersiowej i USG jamy brzusznej. Kolejnymi istotnymi badaniami są ocena płynu mózgowo-rdzeniowego oraz elektroencefalografia (EEG). 

​

DIAGNOZA RÓŻNICOWA

Inne zaburzenia epizodyczne, które mogą przypominać ataki padaczki i powinny być uwzględnione w tzw. diagnozie różnicowej:

• Omdlenie

• Katapleksja/narkolepsja

• Zaburzenia obsesyjno-kompulsywne

• Epizod przedsionkowy

• Napadowa dyskineza

• Idiopatyczne drżenia głowy

​

TERAPIA

Terapia ma charakter objawy i polega na przewlekłym podawaniu doustnych leków przeciwpadaczkowych. W przypadku wystąpienia ataków gromadnych lub stanu padaczkowego może zaistnieć konieczność intensywnego leczenia oraz podawania leków drogą dożylną.

Wskazaniem do rozpoczęcia leczenia jest zwykle wystąpienie więcej niż 1 ataku w ciągu 6 miesięcy

Dodatkowe wskazania (niezależnie od częstotliwości ataków):

• Wystąpienie ataków gromadnych lub stanu padaczkowego

• Padaczka strukturalna

• Wyjątkowo ciężkie ataki

• Poważne objawy ponapadowe (agresja, ślepota)

​

Leczenie nie powoduje trwałego wyleczenia pacjenta i stosunkowo rzadko prowadzi do całkowitego ustąpienia ataków padaczki.

Celem terapii jest:

• Redukcja liczby ataków

• Zapobieganie występowaniu ataków gromadnych i stanu padaczkowego

• Zapobieganiu indukcji wtórnej epileptogenezy (i progresji choroby)

• Zapewnienie dobrego komfortu życia zwierzęciu i jego opiekunom

​​

MONITORING TERAPII​

Terapia powinna być prowadzona w sposób kontrolowany. Konieczne są regularne badania krwi, w przypadku niektórych leków kontrola stężenia oraz wizyty u lekarza prowadzącego nie rzadziej niż raz na 12 miesięcy.

​

dr n.wet. Diana Stęgierska