Ziarniniakowe zapalenie opon, mózgu i rdzenie (ang. Granulomatous meningoencephalomyelitis, GME) jest jedną z najczęściej występujących chorób zapalnych centralnego układu nerwowego u psów. 

​

Choroba ta zaliczana jest do tzw. zapaleń mózgu o nieznanej etiologii (Meningencephalitis of unknow ethiology, MUE).

​

Tło choroby do dnia dzisiejszego nie zostało do końca poznane. GME ma charakteru jałowy (to znaczy jak dotąd nie wyizolowanego żadnego czynnika zakaźnego z tkanki nerwowej chorych psów) i klasyfikuje się je jako chorobę immunozależną. Podejrzewa się, że do rozwoju choroby dochodzi najczęściej u osobników z predyspozycją genetyczną, na skutek stymulacji nieznanymi czynnikami środowiskowymi.

​

W przebiegu choroby w tkankach centralnego układu nerwowego formują się tzw. ziarniniaki zapalne co prowadzi do uszkodzenia mózgu i/lub rdzenia kręgowego i pojawienia się u chorych psów deficytów neurologicznych.

​

Wyróżnia się 3 formy choroby:

• Forma rozsiana  - zmiany są  zlokalizowane w wielu różnych strukturach centralnego układu nerwowego.

• Forma ogniskowa - dotyczy jednego obszaru w mózgu lub rdzenia, pojedynczy ziarniniak może przypominać guz nowotworowy.

• Forma oczna  - zapalenie nerwów wzrokowych.

​

Choroba najczęściej jest diagnozowana u młodych, dorosłych psów ras małych i miniaturowych, ale do jej rozwoju może dojść u osobnika w każdym wieku i każdej rasy.

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

Objawy

Mogą mieć charakter ostry lub przewlekły.

Najczęściej obserwowane objawy to:

• zaburzenia świadomości,

• ataki padaczki,

• zmiana zachowania,

• ruchy okrężne,

• bezcelowe wędrowanie,

• objawy przedsionkowe,

• ślepota,

• niedowłady i porażenia kończyn. 

​

Diagnostyka

Rozpoznanie stawiane jest zwykle na podstawie wyników badania MRI lub CT, badania płynu mózgowo-rdzeniowego oraz wykluczenia tła infekcyjnego lub inwazyjnego zapalenia.

​

Leczenie

Terapia oparta jest na lekach immunosupresyjnych. Stosuje się glikokortykosteroidy (najczęściej prednizon i prednizolon, początkowo w wysokich dawkach) w połączeniu z innymi lekami o działaniu hamującym na układ immunologiczny (stosowane leki to m.in. cyatarabina, leflunomid, mykofenolat, cyklosporyna, azatiopryna). Większość leków ma formę doustną i jest podawana przez opiekuna w domu. Niektóre preparaty aplikuje się w formie iniekcji lub wlewu dożylnego, co może wymuszać konieczność hospitalizacji.

Leczenie początkowo jest zazwyczaj bardzo intensywne  i dość mocno obciążające dla pacjenta (istnieje dość duże prawdopodobieństwo pojawienia się działań ubocznych stosowanych leków). Pomimo ryzyka jakie niesie ze sobą terapia jest ona absolutnie niezbędna, choroba nieleczona zawsze prowadzi do śmierci.

Większość psów wymaga stosowania leków długotrwale lub nawet do końca życia.

Koszt leczenia może być różny w zależności od zastosowanego schematu terapeutycznego. 

​

Rokowanie

Rokowanie jest ostrożne. Terapia prowadzi do cofnięcia się objawów choroby u dużej części pacjentów (tzw. remisji), ale nawroty są powszechne. 

​

autor: dr n.wet. Diana Stęgierska