Botulizm
Choroba będą konsekwencją zatrucia toksyną botulinową produkowaną przez Clostridium botulinum.
Bakteria ta jest gram dodatnia, beztlenowa, zdolna do wytwarzania zarodników oraz obecna bardzo powszechnie w środowisku. Bytuje w ziemi, na dnie zbiorników wodnych oraz w układzie pokarmowym zwierząt.
Toksyna jest spożywana przez zwierzęta najczęściej wraz z nieświeżym, niepoddawanym obróbce termicznej pokarmem lub padliną. W jelicie cienkim toksyna ulega aktywacji, następnie przenika do krwiobiegu, innych tkanek i łączy się z receptorami w synapsach cholinegricznych (w tym również w tzw. płytkach nerwowo-mięśniowych łączących zakończenie nerwowe z włókienkiem mięśniowym). W wyniku tego połączenia dochodzi do porażenia wiotkiego mięśni oraz zaburzeń w funkcjonowaniu układu autonomicznego.
Zatrucie toksyną botulinową u psów i kotów występuje sporadycznie.
Objawy
Pojawiają się w ciągu godzin do kilku dni od momentu spożycia toksyny przez zwierzę.
Typowe objawy to:
-
szybko postępujący niedowład czterokończynowy (aż do porażenia u niektórych pacjentów),
-
zmniejszone napięcie mięśniowe,
-
osłabione, nieobecne odruchy rdzeniowe,
-
nieprawidłowe reakcje postawy i stawiania,
-
deficyty nerwów czaszkowych (porażenie nerwu twarzowego, suche zapalenie rogówki i spojówki, opadniecie żuchwy, zaburzenia połykania, przełyk olbrzymi),
-
zaburzenia oddychania,
-
rozszerzenie źrenic, zaburzenia akcji serca, osłabione reakcje źreniczne, zatrzymanie moczu, zaparcia.
Diagnostyka
-
badanie krwi w celu wykluczenia innych chorób,
-
wykrycie toksyny we krwi, wymiocinach, kale, spożytym pokarmie,
-
elektroneurodiagnostyka,
-
badanie RTG w celu zdiagnozowania ewentualnego przełyku olbrzymiego.
Leczenie
-
zapobieganie powikłaniom - miękkie posłanie, przekładanie z boku na bok, pionizacja, fizykoterapia, opróżnianie pęcherza moczowego, lewatywy,
-
płynoterapia, karmienie z ręki (lub poprzez zgłębnik nosowo-żołądkowy jeśli zwierzę nie może połykać),
-
sztuczna wentylacja w przypadku porażenia mięśni oddechowych,
-
ludzka anatoksyna jest nieskuteczna.
Rokowanie
Ostrożne do dobrego. jeśli nie dojdzie do poważnych komplikacji pacjent zwykle spontanicznie zdrowieje po 14-21 dniach.
dr n.wet. Diana Stęgierska